14 December 2007

Χρήση της Γενικής

ως προσδιοριστικού συνθετικού σύμπλοκων όρων


των Κώστα Βαλεοντή - Κατερίνας Ζερίτη - Άννας Νικολάκη, ΜΟΤΟ 1999
http://www.eleto.gr

Αρ.
Είδος Γενικής
Περιγραφήκαι/ή
Ισοδύναμη Φράση

Π: Προσδιοριζόμενο συνθετικό
π: προσδιοριστικό συνθετικό

Παραδείγματα σύμπλοκων όρων
Με χρήση γενικής
(ΠΟ-πΓ)
Ο: Ονομαστική
Γ: Γενική
Με χρήση επιθέτου ή μονολεκτικού σύμπλοκου όρου
  1. ΓΑΦ: Γενική αφαιρετική (Π: Επίθετο ή Μετοχή ή Ουσιαστικό - π: Ουσιαστικό)
1.1 ΓΑΦ μετά από επίθετα χωρισμού ή απαλλαγής σημαντικά Π που του έχει/έχουν αφαιρεθεί π,
η
σχετική κατάσταση
απαλλαγμένος σφάλματος
απαλλαγή φόρου
ασφάλματος
φοροαπαλλαγή
1.2 ΓΑΦ μετά από επίθετα στερήσεως σημαντικά Π που του λείπει π ή Π που χρειάζεται π,
η
σχετική κατάσταση
ενδεήςσιδήρου
ένδεια σιδήρου
,
έλλειψησιδήρου
σιδηροπενής
σιδηροπενία
1.3 ΓΑΦ μετά από επίθετα διαφοράς σημαντικά Π που διαφέρει του π διάφορος του ενός
διάφορος του μηδενός

1.4 ΓΑΦ μετά από παραθετικά - Συγκριτική Γενική Π σε σύγκριση με τον π,
η
σχετική κατάσταση
μεγαλύτερος (του) μήκους κύματος
μεταγενέστερος της πώλησης
υπερκυματομήκης
μεταπωλησιακός
  1. ΓΚΤ: Γενική κτητική (Π: Ουσιαστικό - π: Ουσιαστικό)
2.1 ΓΚΤ του κτήτορα Δηλώνει τον κτήτορα υπό στενήν έννοιαν:
Π που ανήκει στον π ή Π τον οποίο κατέχει ο π
δίκτυο πελάτη
γραμμή συνδρομητή
πελατειακό δίκτυο
συνδρομητική γραμμή
2.2 ΓΚΤ της καταγωγής ή συγγένειας Δηλώνει καταγωγή ή συγγενική σχέση (κυριολεκτική ή μεταφορική):
Π(συγκεκριμένος συγγενής) του π
απόγονος των δεινοσαύρων
πατέρας της Ιστορίας
μάνα του λόχου

2.3 ΓΚΤ της στενής σχέσης ή εξάρτησης Δηλώνει στενή σχέση του Α με τον Β, ή εξάρτηση του Α από τον Β:
αυτός που τον έχει ο π (ως) Π
φίλοι του προέδρου
φίλοι του θεάτρου
παράγωγος συνάρτησης
πολλαπλάσιο αριθμού
προεδρικοί φίλοι
θεατρόφιλοι
2.4 ΓΚΤ του δημιουργού Δηλώνει αυτόν που δημιούργησε ή εφηύρε ή ανακάλυψε κάτι:
Π που δημιουργήθηκε (εφευρέθηκε, ανακαλύφθηκε,�) από τον π
αρχήτουΑρχιμήδη
μηχανική του Νεύτωνα
θεώρημα του Πυθαγόρα
φαινόμενο Κόμπτον
Νευτώνεια μηχανική
Πυθαγόρειο θεώρημα
2.5 ΓΚΤ της προέλευσης Δηλώνει προέλευση από κάποιον ή από κάπου:
Π που προέρχεται από το π
εκπομπή σταθμού
σήμα καλούντος

2.6 ΓΚΤ του τόπου Δηλώνει τον τόπο όπου ανήκει κάτι ή όπου γίνεται ή έγινε κάποιο γεγονός:
Π που έγινε, γίνεται ή υπάρχει στο π (ως τόπο)
δοκιμή εργαστηρίου
κατασκευή υπαίθρου
εργαστηριακή δοκιμή
υπαίθρια κατασκευή
2.7 ΓΚΤ του χρόνου Δηλώνει τον χρόνο που γίνεται ή έγινε κάποιο γεγονός:
Π που έγινε ή γίνεται κατά τον π (ως χρόνο)
κίνηση ημέρας
μεσοτίμηση ώρας
ημερήσια κίνηση
ωριαία μεσοτίμηση
2.8 ΓΚΤ του σκοπού Δηλώνει το σκοπό, τη χρήση ή τον προορισμό κάποιας οντότητας:
Π που έχει σκοπό ή προορίζεται για π
όργανο μέτρησης
σήμα εκκίνησης
σήμα δοκιμής
μετρητικό όργανο
εκκινητήριο σήμα
δοκιμικό σήμα
2.9 ΓΚΤ της παρομοίωσης Δηλώνει παρομοίωση κάποιου πράγματος ή κάποιας ιδιότητας:
Π που μοιάζει με π
κεραία ουράς κάστορος
δικτύωμα (τύπου) Π
καστόρουρος κεραία

δικτύωμα Π, Π-δικτύωμα

  1. ΓΔΙ: Γενική διαιρετική (Π: Ουσιαστικό - π: Ουσιαστικό)
3.0 Γενική διαιρετική Δηλώνει "διηρημένον όλον":
Π (που αποτελεί μέρος)ενός π
το μισό διπόλου, μισό δίπολο
μονάδα πλαισίου
κεφαλή μηνύματος
ημιδίπολο
πλαισιομονάδα
  1. ΓΥΛ: Γενική της ύλης (Π: Ουσιαστικό - π: Ουσιαστικό)
4.0 Γενική της ύλης
ή
του περιεχομένου
Δηλώνει την ύλη από την οποία είναι κάτι, ή το περιεχόμενο αυτού:
Π που αποτελείται από π, ή
Ππου περιέχειπ
ρεύμα δυφίων
σειρά στοιχείων
γράμμα δεδομένων
δυφιόρρευμα
στοιχειοσειρά
δεδομενόγραμμα
  1. ΓΙΔ: Γενική της ιδιότητας, του ποσού ή του μέτρου (Π: Ουσιαστικό - π:Ουσιαστικό)
5.1 Γενική της ιδιότητας Δηλώνει ιδιότητα:
Π που έχει την ιδιότητα (του) π ή
Π που έχει τα χαρακτηριστικά (του) π
μέθοδος δοκιμής
υπηρεσία τηλεφωνίας
ζεύξη μικροκυμάτων
μέθοδος των τριών
τηλεφωνική υπηρεσία
μικροκυματική ζεύξη
5.2 Γενική του ποσού, του μέτρου ή της αξίας Δηλώνει μέγεθος υπό ευρείαν έννοιαν (τοπική, χρονική, φασματική, �), ποσό ή μέτρο (με ή χωρίς αναφορά σε συγκεκριμένη τιμή και μονάδα μέτρησης) ή αξία:
Π που έχει μέγεθος ποσό ή μέτρο ή αξία) π
βύσμα οκτώ επαφών
σηματοδοσία 16 kbit/s
μπαταρία 6 βολτ
ζεύξη πολλών καναλιών
ζεύξη μικρού μήκους
διάστημα 2 λεπτών
μέτρηση των τριών σημάτων
οκτεπαφικό βύσμα
6-βολτη μπαταρία
πολυκαναλική ζεύξη
δίλεπτο διάστημα
τρισηματική μέθοδος
  1. ΓΑΙ: Γενική της αιτίας (Π: Ουσιαστικό - π: Ουσιαστικό)
6.0 Γενική της αιτίας Δηλώνει την αιτία.
Π που οφείλεται σε π ή
Π λόγω π
σήμα κατειλημμένου
επίπτωση διακοπής
ρύπανση ήχου (= από ήχο)
ηχητική ρύπανση, ηχορρύπανση
  1. ΓΥΠ: Γενική υποκειμενική (Π: Ουσιαστικό - π: Ουσιαστικό)
7.0 Γενική υποκειμενική Δηλώνει το υποκείμενο της ενεργείας που εκφράζει το συνθετικό Π (που είναι συνήθως ρηματικό παράγωγο και ισοδυναμεί με το απαρέμφατο του ρήματος):
Π που επιτελεί ο π ή
Π που υφίσταται ο π ή
Το+απαρέμφατο (του οποίου παράγωγο είναι ο Π) εκ μέρους του π
εκπομπή πομπού (ο πομπός εκπέμπει - το εκπέμπειν που επιτελεί ο πομπός)
αποδιαμόρφωση δέκτη (δέκτης αποδιαμορφώνει - Το αποδιαμορφώνειν που επιτελεί ο δέκτης)
απορρόφηση του ήχου (ως ιδιότητα του ήχου - Το απορροφείσθαι που υφίσταται ο ήχος)



  1. ΓΑΝ: Γενική αντικειμενική (Π: Ουσιαστικό - π: Ουσιαστικό)
8.0 Γενική αντικειμενική Δηλώνει το αντικείμενο της ενεργείας που εκφράζει το συνθετικό Π (που είναι συνήθως ρηματικό παράγωγο και ισοδυναμεί με το απαρέμφατο του ρήματος):
Π που ενεργείται επί του π ή
Π που υφίσταται ο π ή
Το+απαρέμφατο (του οποίου παράγωγο είναι ο Π) τον π
ολοκλήρωση σήματος (Το ολοκληρώνειν το σήμα)
απορροφητής ήχου (αυτός που απορροφά τον ήχο)
διαμορφωτής συχνότητας (αυτός που διαμορφώνει τη συχνότητα)
απορρόφηση (του) ήχου (Το απορροφείν τον ήχο - ως ιδιότητα ενός υλικού)
ηχοαπορροφη-τής
ηχοαπορρόφηση (υλικού) ή ηχητική απορρόφηση (υλικού)
8.1 Γενική της βούλησης Δηλώνει βούληση. απόπειρα κλήσης (Το αποπειράσθαι καλέσαι)
  1. Γμε: Γενική μετά από επιρρήματα (Π: Ουσιαστικό - π: Επίρρημα+Ουσιαστικό)
9.1 Γενική μετά από χωρικό (υπό ευρείαν έννοιαν) επίρρημα Δηλώνει σημείο, τόπο, θέση, του φυσικού χώρου ή άλλων χώρων ή πεδίων:
Π που βρίσκεται, έγινε ή γίνεται κάπου στον π ή
σημείο εκτός δέσμης
λειτουργίες εντός κλήσεως
προσαρμογή εγγύς άκρου
συχνότητα άνω καναλιού
εξωδεσμικό σημείο
ενδοκλησικές λειτουργίες
εγγυακρική προσαρμογή
9.2 Γενική μετά από χρονικό επίρρημα Δηλώνει χρόνο:
Π που έγινε ή γίνεται κάποια στιγμή σε σχέση με τον π.
ενέργεια εκτός χρόνου
εργασία εντός του ωραρίου

9.3 Γενική μετά από ποσοτικό επίρρημα Δηλώνει ποσότητα:

Π σε ποσότητα που εκφράζεται από το επίρρημα σε σχέση με τον π.

τιμή πλέον δασμών
9.4 Γενική μετά από τροπικό επίρρημα Δηλώνει τρόπο:
Π που έγινε ή γίνεται με τρόπο που εκφράζεται από το επίρρημα σε σχέση με τον π.
επιστροφή μέσω γης γεωεπιστροφή

9.5 Γενική μετά από προθετικό επίρρημα Σημασία ανάλογη με το προθετικό επίρρημα
Σ' αυτά υπάγονται και τα επιρρήματα που δηλώνουν απομάκρυνση - χωρισμό.
Βλέπε και 5.1
σημείο εκτός δέσμης
σηματοδοσία εντός ζώνης
μεταπομπή μεταξύ κυψελών
κύκλωμα μεταξύ δικτύων
προστασία έναντι σφαλμάτων
εξωδεσμικό σημείο
ενδοζωνική σηματοδοσία
διακυψελική μεταπομπή
διαδικτυακό κύκλωμα
αντισφαλματική προστασία
9.6 Γενική μετά από επίρρημα παράγωγο εξ επιθέτου
ανεξαρτήτως κώδικα
δρομολόγηση αναλόγως της ώρας
κωδικοανεξαρτή-τως

  1. ΓμΠ: Γενική μετά από προθέσεις (Π: Ουσιαστικό - π: Πρόθεση+Ουσιαστικό)
10.0 Γενική μετά από προθέσεις: Η γενική αυτή συνηθίζεται σε στερεότυπες εκφράσεις, αλλά και μετά από τις προθέσεις: περί, επί, αντί, διά και κατά σε κάπως λόγιο ύφος περιθώριο καθαρού κέρδους προ φόρων
συνθήκη επί γραμμής
μέτρα κατά της τηλεπικοινωνιακής απάτης
επιγραμμική συνθήκη