17 April 2008

Ο σημαντικότερος 'Ελληνας (;)

...
Μια νέα συμπαραγωγή του ελληνικού ΣΚΑΙ και του βρετανικού BBC έχει ως στόχο την ανάδειξη, με την ενεργό συμμετοχή του κοινού, του «σημαντικότερου Έλληνα όλων των εποχών».

«Θέλουμε να φωτογραφήσουμε την αντίληψη της ελληνικής κοινωνίας» τόνισε ο διευθύνων σύμβουλος του ΣΚΑΪ Γιάννης Αλαφούζος κατά την παρουσίαση του προγράμματος την Τρίτη το μεσημέρι στο κτίριο της Εθνικής Τράπεζας στο κέντρο της Αθήνας.

Εγώ αναρωτιέμαι, ποιοι ορίζονται ως Έλληνες; Αφού πρόκειται για Έλληνες «όλων των εποχών», είναι προφανές ότι περιλαμβάνεται και η Αρχαιότητα. Από πότε μέχρι πότε όμως; Ο βασιλιάς Μίνωας τη Κρήτης μετράει ως Έλληνας; Ο Ζήνων ο Κιτιεύς από την Κύπρο που είχε φοινικική καταγωγή θεωρείται Έλληνας;

Αν κάποιος αναφέρει αυτοκράτορες του Βυζαντίου, θα γίνουν αυτοί αποδεκτοί ως Έλληνες; Και δεν εννοώ τώρα τον Κων/νο Α' που ήταν Γότθος ή Σλάβος, τον Ιουστινιανό Α' που ήταν Σλάβος ή Ιλλυριός, τον Ηράκλειο που ήταν Αρμένης κλπ. Απ' όσο θυμάμαι ένας εκ καταγωγής Έλληνας (και όχι απλά ελληνόφωνος) ήταν ο Μαυρίκιος από την Καππαδοκία, γνωστός τσιγκούνης, τον οποίο έφαγε μπαμπέσικα ένας στασιαστής εκατόνταρχος (=κάτι σαν επιλοχίας ή έστω ανθυπασπιστής), ο Φωκάς.

Σίγουρα Ελληνίδα φαίνεται να ήταν η φιλόδοξη Ειρήνη η Αθηναία, η οποία ανέλαβε την εξουσία ως κηδεμών του γιου της, κόλλησε στο θρόνο και επέβαλε την αναστήλωση των εικόνων, αλλά βρέθηκε σε σύγκρουση για την εξουσία με το γιο της και το στρατό. Τελικά κατάφερε να τυφλώσει το γιο της και να μείνει μόνη «αυτοκράτωρ των Ρωμαίων», μέχρι που την καθαίρεσαν τα στρατά.

Οι αυτοκράτορες της λεγόμενης «μακεδονικής δυναστείας» ήταν Αρμένιοι, οι Ίσαυροι, αν θυμάμαι καλά, ήταν Σύριοι. Οι Παλαιολόγοι ήταν Παφλαγόνες, ενώ ο τελευταίος Βυζαντινός αυτοκράτορας και τα αδέλφια του είχαν μητέρα από τη Σερβία.

Στη δε νέα Ελλάδα, θεωρούμε Έλληνες τους υπηκόους του νέου κράτους ή όλους τους ελληνόφωνους; Έτσι θα θεωρηθεί (νεο-)Έλληνας κάποιος με αρβανίτικη καταγωγή (Μιαούλης, Μπότσαρης, Μπουμπουλίνα, Κουντουριώτης κ.ά. - ορθώς, δεν έχω αντίρρηση), αλλά όχι κάποιος ελληνόφωνος από τη Μαύρη Θάλασσα ή την Αίγυπτο και σίγουρα όχι από τους Γκραικάνους της Κάτω Ιταλίας.

Μου φαίνεται ότι η εκπομπή του ΣΚΑΙ και του BBC θα δημιουργήσει περισσότερη φασαρία και μεγαλύτερη εσωστρέφεια, από όση προκάλεσε το αποσυρθέν βιβλίο Ιστορίας ή το θέμα της ονομασίας της Άνω/Νέας/Βόρειας Μακεδονίας.

(Στέλιος Φραγκόπουλος, Stelios Frangopoulos)