24 September 2008

Γιατί χρειάζεται η ελληνική ορολογία σε οποιοδήποτε τομέα

...

Το παρόν κείμενο αποτελεί σύντομη απάντηση σε κείμενο κάποιου μέλους ενός διαδικτυακού φόρου προγραμματιστών όπου υποστηρίζεται να μην αποδίδονται στα ελληνικά οι όροι της πληροφορικής, άποψη που δυστυχώς βρίσκει απήχηση στον κύκλο των πληροφορικών-προγραμματιστών.

1. Η ανάπτυξη κάθε γλώσσας έτσι ώστε να μπορεί να περιγράφει τον σύγχρονο κόσμο (με την οποιαδήποτε νέα γνώση σε οποιονδήποτε τομέα) είναι προϋπόθεση, είναι ο μόνος τρόπος, για να παραμείνει η γλώσσα «ζωντανή» (ο τομέας της πληροφορικής δεν εξαιρείται, ούτε έχουν ιδιαίτερες ανάγκες και χρειάζονται ιδιαίτερη μεταχείριση οι επιστήμονές του)

2. Για να εξασφαλιστεί το 1. πρέπει η κάθε γλώσσα να έχει όρους (μονολεκτικούς ή πολυλεκτικούς) δικούς της, δηλαδή στο σύστημά της (γραμμένους με το αλφάβητό της) είτε αυτοί έχουν δημιουργηθεί από γλωσσικά στοιχεία δικά της είτε από «δάνεια» στοιχεία από άλλες γλώσσες (η σκάλα, η πόρτα, το πιάνο, το καλαμπόκι, το κοκορέτσι, η φλογέρα, το στούντιο, το τέμπο και πολλά άλλα – είναι δάνεια στην ελληνική. Τα περισσότερα από αυτά έχουν ενσωματωθεί πλήρως στο σύστημα της ελληνικής γλώσσας, ενώ άλλα όπως τα δύο τελευταία είναι άκλιτα. Όλα όμως γράφονται στο ελληνικό αλφάβητο! Δεν γράφονται ιταλικά scala, porta, piano, studio, tempo ούτε αλβανικά kalamboc, kokorets, flojere!). Καμιά γλώσσα τα δάνειά της δεν τα γράφει σε άλλο αλφάβητο. Ένα απτό παράδειγμα: Αυτή τη στιγμή, στο αγγλικό διαδικτυακό λεξικό Wiktionary (http://en.wiktionary.org/wiki/hardware) το λήμμα hardware έχει τις παρακάτω διαγλωσσικές αντιστοιχίες:


Οι γλώσσες που, φαινομενικά, έχουν δανειστεί το «hardware» αναλλοίωτο είναι γιατί μπορούν και το γράφουν έτσι στο αλφάβητό τους, αλλά ακόμα και έτσι, το γράφουν σύμφωνα με τους κανόνες τους. Για παράδειγμα, στα γερμανικά το αρχικό «h» είναι κεφαλαίο (γιατί στη γερμανική όλα τα ουσιαστικά αρχίζουν με κεφαλαίο γράμμα). Ύστερα, βλέπει κανένας τα γένη: Σε άλλες γλώσσες είναι αρσενικό (m), σε άλλες θηλυκό (f), σε άλλες ουδέτερο (n) και σε άλλες κοινό (c.) και αυτό έχει προσαρμοστεί σε γλωσσικούς κανόνες της κάθε γλώσσας.

Δεν είναι ελληνική γλώσσα αυτή: «Πατάς start, ύστερα shutdown και μετά restart για να κάνεις restarting το computer σου»! Αν καταλήξουμε ότι δεν έχει λέξεις η ελληνική γλώσσα για να αποδώσει τις έννοιες των αγγλικών λέξεων αυτής της πρότασης και θα πρέπει να τις δανειστούμε από την αγγλική, πρέπει να την δούμε την πρόταση έτσι: «Πατάς σταρτ, ύστερα σάτνταουν και μετά ριστάρτ για να κάνεις ριστάρτινγκ το κομπιούτερ σου»! ή κάπως έτσι: «Πατάς σταρτάρισμα, ύστερα σατνταουνάρισμα και μετά ρισταρτάρισμα για να κάνεις ρισταρτάρισμα τον κομπιούτορά σου»! Και τον «αντικειμενοστρεφή προγραμμα­τισμό» να τον δούμε ως «όμπτζεκτ οριέντεντ προγράμμινγκ» ή ως «ομπτζεκτικό οριενταρισμένο προγραμματισμό»!

Προφανώς, άλλο: διδάσκομαι, μαθαίνω και μιλώ στην επιστήμη μου αγγλικά ή γαλλικά ή γερμανικά – που βέβαια δεν το κάνουν μόνο οι προγραμματιστές – για να επικοινωνήσω διεθνώς, για να υποβάλω εργασίες μου που θα τις διαβάσουν και θα τις αξιολογήσουν ξενόγλωσσοι κριτές και θα τις δημοσιεύσω σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, και άλλο: μεταφέρω στη γλώσσα μου τη σύγχρονη γνώση (που σε τελευταία ανάλυση) είναι χρέος κάθε επιστήμονα που σέβεται τη γλώσσα του!

3. Όσο για τις γλώσσες προγραμματισμούεντολές, παρά­μετροι, συμβολισμοί κτλ. – αυτά δεν «μεταφράζονται». Ούτε η οποιαδήποτε «μετάφρασή» τους συμβάλλει ουσιαστικά στην ανάπτυξη της γλώσσας. Για το «σχολιαστικό» μέρος μπορεί να συζητήσει κανένας. Βέβαια, δεν αποκλείει κανένας την ανάπτυξη «προγραμματιστικής» τεχνογνωσίας και σε άλλη γλώσσα εκτός της αγγλικής, αλλά αυτό θα είναι δημιουργία μιας γλώσσας προγραμματισμού από την αρχή και όχι «μετάφραση» της τάδε γλώσσας.

Είναι σαν να γράφουμε στη χημεία την αντίδραση HCl + NaOH è NaCl + H2O ως εξής: ΥΧλ + ΝαΟΥ è ΝαΧλ + Υ2Ο.

Δεν νομίζω ότι η γραφή της αντίδρασης με αυτόν τον τρόπο προσθέτει τίποτε στην ελληνική γλώσσα. Σημασία έχει, σε όλο το σχετικό κείμενο της χημείας, τα ονόματα των στοιχείων και των ενώσεων να είναι ελληνικά (υδρογόνο, χλώριο, νάτριο, οξυγόνο, υδροχλώριο, καυστικό νάτριο, χλωριούχο νάτριο και νερό), άσχετο αν π.χ. το χλώριο είναι δάνειο από το γαλλικό chlore που αυτό με τη σειρά του είναι δάνειο από το αρχαιοελληνικό επίθετο χλωρός με τη σημασία «πρασινοκίτρινος»

(βλέπε Λεξικό Τριανταφυλλίδη http://www.komvos.edu.gr/dictionaries/dictonline/DictOnLineTri.htm)».

Κ.Β.