10 March 2009

Perjalanan 1

Πτήση Νοτιοανατολικά


Ώρα Ελλάδος 7:30 π.μ. Απογειωθήκαμε!

Τέσσερις γιγάντιοι κινητήρες ύψωσαν αυτό το τεράστιο, μοντέρνο υπερωκεάνιο στον αέρα με τετρακόσιες περίπου ψυχές Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα ζούσες, αυτό που λέει το γνωστό τραγούδι:



«..μοιάζουν τα σπίτια με σπιρτόκουτα
μοιάζουν μυρμήγκια οι ανθρώποι..»

Τι εμπειρία κάθε φορά! Νιώθεις να μπαίνης μέσα σε μια μεταφυσική μηχανή που σε βγάζει από μια πραγματικότητα και σε βάζει, σε λίγες ώρες, σε μια άλλη. Έχεις την εντύπωση ότι το ταξίδι το κάνεις υποθετικά πάνω από το χάρτη, βλέποντας να ξετυλίγονται όλα τόσο γρήγορα μπροστά σου. Γνωστά νησιά όπως η Σύρος, η Μύκονος, η Ρόδος, η Κύπρος περνάνε εμπρός από τα μάτια σου σαν χάντρες κομπολογιού, και μετά... η ακτή της Συρίας!

Τώρα πια, περνούσα πάνω από μέρη, όπου δεν είχα βρεθή ποτέ. Από κάτω μας απλώνονται απέραντες έρη
μοι. Δεν άντεξα στον πειρασμό και πήρα τα κυάλια. Στη στρογγυλή οθόνη ένας ολόκληρος κόσμος αποκαλύπτεται και μου θυμίζει την εντύπωση που έχω, όταν κοιτάω στο μικροσκόπιο, σε μια σταγόνα βαλτόνερου, τους εκατοντάδες μικροοργανισμούς να πάνε και να έρχονται κάτω από τα μάτια μου. Ενας ολόκληρος κόσμος, ανυποψίαστος για την ύπαρξή μου, για το ότι τον παρακολουθώ, επιδίδεται στις καθημερινές ασχολίες του. Αχανείς έρημοι διασχίζονται από δρόμους που ενώνουν τα κέντρα ανθρώπινης δραστηριότητας και φαίνονται να είναι ολόισιοι λες και χαράχθηκαν με το χάρακα επάνω στη σταχτόχρωμη επιφάνεια της ερήμου.

Μα τι βλέπω! Εφτασε κι όλας δώδεκα η ώρα! Απορροφημένος από τις έντονες εντυπώσεις, ούτε που το κατάλαβα. Τώρα είμαστε πάνω από την Αραβική χερσόνησο. Από το παραθυράκι φαίνονται περίεργοι σοκολατόχρωμοι κυματοειδείς σχηματισμοί, που μοιάζουν με νεκρές κάμπιες επάνω στην άμμο της ερήμου. Πρόκειται μάλλον για μεμονωμένες μικρές ορ
οσειρές.

Από το μυαλό μου περνάνε σκηνές με καμήλες, οάσεις, αραβικά άλογα, που τα καβαλάνε πολεμοχαρείς νομάδες κραδαίνοντας καμπυλωτά σπαθιά, και γιατί όχι, και σκηνές από αραβικές νύχτες με λυγερόκορμες χορεύτριες να χορεύουν το χορό της κοιλιάς, μέσα σε κέντρα, όπου μόλις βλέπεις από τον καπνό.

Τώρα από κάτω μας φάνηκε θάλασσα, που υποθέτω ότι θάπρεπε να’ναι ο Περσικός Κόλπος. Αυτό είναι κάτι σημαντικό για μένα, γιατί είναι η πρώτη νότια θάλασσα που γνωρίζω έστω κι’ από ψηλά. Θυμάμαι ακόμα τη συγκίνηση που ένοιωσα, όταν πρωτοβρέθηκα στα νότια της Κρήτης και βούτηξα στο Λιβυκό Πέλαγος. Είχα το συναίσθημα ότι άγγιζα την Αφρική. Τότε είχα καταδυθή με μάσκα και θαύμαζα το βυθό, που ήδη έδινε μια γεύση από νότια θάλασσα. Τώρα όμως ξέρω ότι από κάτω μας βρίσκονται πραγματικά τροπικά ακρογιάλια, όπου κοράλλια στολίζουν τα βράχια του βυθού, όπου λίγο πιο πέρα, οι καρχαρίες αρμενίζουν ήσυχα στα βαθυγάλανα νερά και όπου θα ζουν ένα σωρό ενδιαφέροντα πλάσματα, που μόνο από τα βιβλία ξέρω.


Τι προεργασία κι’ αυτή γι’αυτό το ταξίδι! Όχι προετοιμασία με την τουριστική έννοια - διαβατήρια εισιτήρια και τα τοιαύτα - αλλά μια σχεδόν επιστημονική μελέτη. Ο σπόρος μπήκε - άγνωστο πως - από τότε που ήμουνα μικρό παιδί. Οταν τα άλλα παιδιά ζωγράφιζαν βαρκούλες και τραινάκια, εγώ ζωγράφιζα εξωτικές ακρογιαλιές με κοκοφοίνικες. Tα ανθρωπάκια μου ήταν πάντοτε μαύρα και τα ρούχα τους από χόρτα και φτερά.

Κάθε φορά που έφευγε το καλοκαίρι, όλα τα παιδάκια ήταν θλιμμένα, που τελείωναν οι διακοπές. Οχι ότι εμένα δεν με πείραζε, αλλά τή λύπη μου τη μετρίαζε η σκέψη, ότι θα ξαναβρισκόμουνα στα βιβλία μου, που πάντοτε είχαν να κάνουν με τα εξωτικά μέρη. Κάθε φορά, πρίν να αρχίση η σχολική περίοδος, εγώ από τα καινούργια βιβλία ξεχώριζα τη γεωγραφία καί τη φυσική ιστορία και μέσα από αυτά περιπλανιόμουνα, στις σαβάνες της Αφρικής, στις ζούγκλες της Μαλαισίας και στους παραπόταμους του Α
μαζονίου.

Μεγαλώνοντας, δεν με εγκατέλειψε ποτέ αυτή η μανία. Το μόνο που άλλαξε ήταν ότι με τραβούσε όλο και περισσότερο η νοτιοανατολική Ασία και η Πολυνησία. Ετσι έμαθα για τις γλώσσες τους, για τους πολιτισμούς τους, για τις θρησκείες τους και ότι άλλο σχετικό, αλλά πάνω απ’ όλα παρέμεινε ο συνεχής πόθος, να βρεθώ εκεί, ν’ αναπνεύσω τη θερμή υγρή ατμόσφαιρά τους, να νιώσω το άρωμα των λουλουδιών τους, να δονηθώ από τον ρυθμό των χορών τους...

Κάθε φορά ξεκινούσα μία προσπάθεια καί κάθε φορά άλλες, ζωτικής σημασίας, προτεραιότητες τη ματαίωναν. Για κάθε αναβολή με παρηγορούσε το γεγονός, ότι είχα μια ζωή μπροστά μου. Με την ελπίδα ότι στο μέλλον θα είχα μεγαλύτερη ευχέρεια χρημάτων, περισσότερες γνώσεις, και λιγώτερες υποχρεώσεις, το ανέβαλα συνεχώς. Ο γάμος, το παιδί, και η εξηρτημένη εργασία λιγόστεψαν ακόμη περισσότερο τις δυνατότητες για την πραγματοποίηση ενός τέτοιου ταξιδιού. Ετσι θάφτηκε και αυτό το όνε
ιρο, όπως πολλά όνειρα των νεανικών μας χρόνων. Ομως ο έρωτας δεν υποτάσσεται ούτε στη λογική ούτε στη μοίρα, και για μένα η ανάγκη να βρεθώ εκατέρωθεν του Ισημερινού, ήταν ο μεγάλος μου έρωτας. Κάποια στιγμή η επιθυμία ήρθε πάλι έντονη σχεδόν βασανιστική - και αυτή τη φορά δεν υπήρχε ούτε η δικαιολογία ότι είχα ολόκληρη ζωή μπροστά μου. Έτσι πάρθηκε η μεγάλη απόφαση: η τώρα η ποτέ!

Προβλήματα υγείας δεν είχα ποτέ. Ομως φοβόμουνα, μήπως ήμουν πολύ μεγάλος πλέον, για να αντεπεξέλθω στίς φοβερές απαιτήσεις ενός τέτοιου ταξιδιού. Αρχισε λοιπόν μια προετοιμασία μέ σχεδόν επιστημονική σχολαστικότητα. Πληροφόρηση για τροπικές ασθένειες, για τροπικά φίδια καί έντομα καθώς και για τρόπους διαβιώσεως κάτω από ακραίες συνθήκες θερμοκρασίας και ιδίως υγρασίας συμπλήρωσε τις ήδη εκτεταμένες γνώσεις, που είχα στον τομέα αυτό. Ακολούθησαν ιατρικοί έλεγχοι, εμβόλια καθώς και αγορά κατάλληλου εξοπλισμού.


Αρχικώς συμβουλεύτηκα γιατρούς για μέσα προφυλάξεως και φάρμακα που έπρεπε να πάρω μαζί μου. Περισσότερα από είκοσι είδη φαρμάκων αγοράσθηκαν και συσκευάσθηκαν με ειδικό τρόπο. Δεν παραλείφθηκαν ούτε χάπια, για να κάνουν πόσιμο το πιο ύποπτο νερό. Ειδικώς για το νερό είχα και ένα αυτοσχέδιο βραστήρα με στερεό οινόπνευμα. Αγοράστηκαν επίσης πυξίδα, κουνουπιέρα, ανεμιστηράκι μπαταρίας, μικρή συσκευή για άντληση του δηλητηρίου από την πληγή, σε περίπτωση δαγκώματος από φίδι ή δηλητηριώδες έντομο, καθώς και μια αιώρα του αμερικανικού στρατού, που χωρούσε στη μία χούφτα.

Από μικρός εύρισκα τόση ομορφιά στην ακαταστασία, στην φτώχεια και τη μιζέρια καθώς και στον πυρετό της περιπέτειας, ώστε να δέχομαι να παρακάμπτω τις υπαρκτές αρνητικές πλευρές τους. Αντιθέτως η Κέλλη, με την οποία είμαι παντρεμένος δεκαπέντε χρόνια τώρα, είναι πολύ διαφορετική φύση από μένα. Δεν ρέπει προς την περιπέτεια και αποφεύγει τους κινδύνους και τις ταλαιπωρίες. Ήταν πάντοτε παιδί του πολιτισμού και αναζητούσε την άνεση, την ασφάλεια και την τάξη. Έτσι ματαίως προσπάθησα να την πείσω να έρθη μαζί, περιγράφοντας με τα πιο ωραία χρώματα το τι είχαμε να δούμε και να ζήσουμε. Ωστόσο, στις προετοιμασίες μου δεν ήμουνα μόνος. Ένα χρόνο πριν ο φίλος και από χρόνια συνεργάτης μου ο Γιάννης, είχε ενδιαφερθή να μπούμε μαζί σ’ αυτή την περιπλάνηση. Αυτός μάλιστα, από τη φύση του συστηματικώτερος και επιμελέστερος από μένα, έπαιξε αποφασιστικό ρόλο στην ασφαλή διεκπεραίωση του επιχειρήματος. Όπως καταλαβαίνετε, δεν πρόκειται να σας ξεναγήσω σ’ ένα τουριστικό ταξίδι αλλά σε μια αποστολή σ’ έναν άγνωστο κόσμο, που έπρεπε να προετοιμασθή με μεγίστη προσοχή και γνώση.

Ο Γιάννης τώρα δίπλα μου, μη έχοντας κι’αυτός ταξιδέψει εδώ κάτω, κοιτάει με αχόρταγα μάτια από το φινιστρίνι του αεροπλάνου, τους τόπους πάνω από τους οποίους περνάμε. Λίγο πρίν ακούστηκε, ότι πετάξαμε στον ουρανό του Dubai. Επακολούθησε ένα λοφώδες κομμάτι ξηράς, και τώρα πετάμε πάνω από την αραβική θάλασσα. Πυκνή νέφωση αυτή τη στιγμή δεν αφήνει να δής και πολλά πράγματα. Γ’αυτό αντί να συνεχίσω να βλέπω έξω, προτίμησα να βγάλω από το σακκίδιο ένα φάκελο με σημειώσεις που είχα γράψει για το ταξίδι και να τις διαβάζω. Αυτό ήταν μια περιγραφή, η οποία στηριζόταν σε τρία βιβλία για την Ινδονησία καθώς και διάφορα ταξιδιωτικά φυλλάδια για την Απω Ανατολή. Το σύγγραμμα είχε διακοσμηθή με πολλές εικόνες, που είχα κόψει από τα διαφημιστικά φυλλάδια των διαφόρων γραφείων ταξιδίων και είχε φωτοτυπηθή πολλές φορές. Ετσι το είχα μοιράσει σε φίλους, μήπως ήθελε κάποιος να έρθη μαζί μου. Ολοι ενθουσιάζονταν με την ιδέα, όμως τελικώς κανείς δεν ήταν διατεθειμένος γι’ αυτή την τρέλλα. Ειδικώς μερικοί, οι οποίοι ήταν εργένηδες, με απογοήτευσαν. Αυτοί στο κάτω - κάτω δεν είχαν υποχρεώσεις και αντιδράσεις απ’ τους δικούς τους όπως εγώ.

Αντιθέτως ο κατά οκτώ χρόνια μικρότερος φίλος μου ο Γιάννης στάθηκε πιό τυχερός. Η γυναίκα του, η Νανά, είχε μια τελείως διαφορετική θέση επάνω στο ταξίδι αυτό. Ισως γιατί ήμασταν μαζί για μερικά χρόνια σε μια ομάδα, που παρακολουθούσε μαθήματα ανατολικής φιλοσσοφίας και είχε προσεγγίσει τις χώρες αυτές, ίσως γιατί είχε διαφορετικό χαρακτήρα, ίσως γιατί ήταν κατά δεκαεπτά χρόνια μικρότερη. Πάντως, όχι μόνο δεν έφερε αντίρρηση, αλλά δήλωσε ότι ήταν πρόθυμη να κάνη ένα μέρος του ταξιδιού μαζί με τήν αδελφή της, τη Χριστίνα και μια κοινή μας φίλη την Εφη. Οι κοπέλες είχαν διαλέξει εκείνο το μέρος του ταξιδιού, από τις σημειώσεις μου, το οποίο ήταν ευκολώτερο και περισσότερο αφιερωμένο στα πολιτιστικά δηλ. επίσκεψη ναών, καλλιτεχνικών παραστάσεων κ.λ.π. στην Ιάβα και στο Μπαλί.

Η προσθήκη καινούργιων μελών στήν παρέα με είχε κάνει να χαρώ πολύ, γιατί και περισσότερο ευχάριστο θα ήταν το ταξίδι και η συμμετοχή θα μείωνε τα έξοδα. Ομως η σύμπτωση των πανελληνίων εξετάσεων - οι οποίες είχαν μετατεθή λόγω μιας απεργίας των καθηγητών - και της ημερομηνίας της αναχωρήσεώς, μας χάλασε κυριολεκτικά τα σχέδια. Είχε ως αποτέλεσμα να αποχωρήση η Χριστίνα από την παρέα και να μετατεθή το ταξίδι των δύο άλλων, γιατί καί η Νανά καί η αδελφή της ήταν καθηγήτριες. Έτσι φύγαμε μόνοι μας σήμερα το πρωϊ για τη μεγάλη περιπέτεια. Τις κοπέλες θα τις συναντούσαμε δέκα μέρες αργότερα στη Jakarta.

Aυτή τη στιγμή ανακοινώθηκε από τον κυβερνήτη, ότι πλησιάζουμε τις δυτικές ακτές της Ινδίας. Οπως όταν βρέθηκα πάνω από την πρώτη μου νότια θάλασσα, τον Περσικό Κόλπο, έτσι και τώρα που βρίσκομαι πάνω από τήν πρώτη μου εξωτική χώρα, νιώθω μια ελαφρά ταραχή και έξαψη. Βρίσκομαι λοιπόν πάνω από τή χώρα του Μόγλι των παιδικών μας χρόνων ! Την παραμυθένια χώρα των μαχαραγιάδων ! Την εξωτική Ινδία! Σκύβω απ’ το παραθυράκι και με χαρά διαπιστώνω ότι υπάρχει ορατότητα. Τα δώδεκα χιλιόμετρα ύψος, στο οποίο βρισκόμαστε, δεν σε αφήνουν να διακρίνης και πολλά πράγματα. Παρ’όλα αυτά ξέρω, ότι πετούμε πλέον πάνω από ακρογιαλιές γεμάτες κοκοφοίνικες, που λικνίζονται στην αύρα του ωκεανού. Μέσα στα δάση τριγυρίζουν τίγρεις και πάνθηρες, και στην ακροποταμιά πλένουν τα ρούχα λυγερόκορμες, σοκολατόχρωμες κοπέλες, ενώ από τους παρακείμενους ναούς αναδύεται μυρωδάτος καπνός από το θυμίαμα, που προσφέρεται στους πολυάριθμους ινδουϊστικούς θεούς τους.

Θα πρέπει να πω στο σημείο αυτό ότι η Ινδία και ιδίως η Κεϋλάνη ήταν μέσα στο αρχικό σχέδιο του ταξιδιού, μια κι’ είναι στο δρόμο μας, αλλά με λύπη αναγκαστήκαμε να το περικόψουμε λόγω κόστους και περιορισμένου χρόνου. Ελπίσαμε ότι μια κι’ ήταν ένας λιγώτερο μακρινός στόχος, θα μπορούσε κανείς να τον επιτύχη έστω αργότερα...

Νέα ειδοποίηση του κυβερνήτη μας πληροφορεί ότι αφήνουμε αριστερά μας το Madras και ότι πετάμε πάνω από τον Κόλπο της Βεγγάλης. Έξω φαίνεται προχωρημένο απόγευμα, και συνειδητοποιούμε ότι πετώντας αντίθετα από την κίνηση της γης, η νύχτα έρχεται γρηγορότερα. Πράγματι σε λίγο δεν βλέπεις τίποτα πια. Στο αεροπλάνο προβάλλεται τώρα η ταινία “Pretty woman”, για την οποία όμως αδιαφορώ. Μου φαίνεται αστείο να καθίσω να δω ταινία σε τέτοιες συγκλονιστικές στιγμές, λες κι’είμαι έμπορος, που ταξιδεύει για εκατοστή φορά στη Σιγκαπούρη για δουλειές και ψάχνει πως να σκοτώση μερικές ώρες. Για μένα το κάθε τι που θα μπορούσα να ζήσω σ’αυτό το ταξίδι, θέλω να το ρουφήξω μέχρι τελευταία σταγόνα.


Στο βάθος φάνηκαν κάποια φώτα. Κοιτάξαμε το χάρτη... δεν ήταν δυνατόν να είναι τίποτα άλλο από τις ακτές της Σουμάτρα. Πλησιάζοντας, αντιληφθήκαμε ότι ήταν τεράστιες φωτιές, τις οποίες ερμήνευσα σαν την ύπαρξη κάποιου από τα ενεργά ηφαίστειά της. Σε λίγο διαπίστωσα όμως, ότι ήταν φλόγες από τα προϊόντα της καύσεως σε ένα διυλιστήριο. Ό,τι και να ήταν, ήξερα ότι ήμουν πλέον κοντά στο όνειρο μου να πατήσω τη γη της Άπω Ανατολής.

Το αεροπλάνο αρχίζει και χάνει ύψος, πράγμα που σημαίνει ότι πλησιάζουμε. Τι φοβερό! Πέρασαν δέκα ώρες σχεδόν και ούτε που το κατάλαβα. Από κάτω μας τώρα λαμπυρίζουν τα φώτα του λιμανιού της Σιγκαπούρης. Μια θάλασσα από φώτα σηματοδοτούν την έκταση της πόλεως. Πάντοτε η προσγείωση με έκανε να σφίγγομαι, τούτη τη φορά όμως έχω φοβερή έξαψη και οι σφυγμοί μου έχουν ανεβή σε ψηλούς ρυθμούς. Για φαντάσου, μουρμουρίζω κάθε τόσο αμήχανα, σε λίγο θα ζήσω αυτό που μέχρι τώρα μόνο έβλεπα, σε λίγο θα δεχθώ επάνω στο δέρμα μου για πρώτη φορά την υγρόθερμη ατμόσφαιρα των τροπικών...

Ακολούθησε μια βόλτα πάνω από την πόλη και το μεγαθήριο της Ολυμπιακής μπήκε στην ευθεία για την προσγείωση. Καθώς χαμηλώνει, τα φώτα του αεροδρομίου περνάνε σαν διάττοντες δίπλα μου, και μετά η τρεμουλιαστή πορεία επάνω στον αεροδιάδρομο, ο βρυχηθμός των κινητήρων ανασχέσεως... Φθάσαμε! Ψελλίζω με ανακούφιση, είμαστε στο Changi στο αεροδρόμιο της Σιγκαπούρης.