27 December 2009

Κρίση και σχόλια μελών της ΕΛΕΤΟ για ελληνικούς όρους

ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ: Ηλεκτρονική λήψη απαντήσεων το αργότερο ως τις 20-01-2010.

Ύστερα από ερωτήματα δύο κυριών (της πρώτης μέλους της ΕΛΕΤΟ και της δεύτερης μέλους της Hellenic Coaching Association) που είναι ταυτόσημα και υποβλήθηκαν σχεδόν ταυτόχρονα, το ΓΕΣΥ δέχτηκε πρόταση του προέδρου του – η οποία έχει ήδη δοθεί ως απάντηση στα εν λόγω ερωτήματα – και αποφάσισε να την υποβάλει στη διαδικασία της Κρίσης Μελών. Συνοπτικά:

Τα ερωτήματα

– Ποια θα μπορούσε να είναι μία καλή απόδοση του όρου coaching στα ελληνικά; Φαίνεται ότι ακόμα και στα αγγλικά ο όρος coaching, που προέρχεται από τον αθλητισμό, δεν αποδίδει με ακρίβεια την έννοια. Το ICF (ο μεγαλύτερος σύλλογος coach διεθνώς) ορίζει το coaching ως ακολούθως:

partnering with clients in a thought-provoking and creative process that inspires them to maximize their personal and professional potential.

Πώς μπορούμε να αποδώσουμε στα Ελληνικά τον όρο coaching και ανάλογους όρους coachee και coach;. Είναι μία νέα επιστήμη στην Ελλάδα με την οποία ο coach παρέχει βοήθεια στον coachee προκειμένου ο δεύτερος να καθορίσει τους στόχους του και να βρει μόνος του τον τρόπο και τη δύναμη να τους ακολουθήσει.

Το σκεπτικό

Καταρχήν θεωρείται ότι οι αποδόσεις-δάνεια κόουτσινγκ, κοουτσάρω, κοουτσάρισμα κτλ. δεν πρέπει να μας απασχολήσουν ούτε στο ελάχιστο ως υποψήφιες ελληνικές αποδόσεις. Εδώ πρόκειται για διαθεματικό δανεισμό της αγγλικής των όρων coach, coaching, coacher, coachee από την αθλητική ορολογία, όπου στα ελληνικά έχουν ήδη καθιερωθεί οι όροι προπονώ, προπόνηση, προπονητική, προπονητής.

Ύστερα, κρίνεται ότι πρέπει να καθιερωθεί ειδικός ελληνικός όρος, που να μην συγχέεται με τον αθλητικό. Η έννοια "coaching" όπως την ορίζει η International Coach Federation (δηλαδή: partnering with clients in a thought-provoking and creative process that inspires them to maximize their personal and professional potential) έχει τα βασικά χαρακτηριστικά της αθλητικής έννοιας, εκτός από εκείνο της προ-ετοιμασίας (για αγώνα/αγώνες) η οποία, στους ελληνικούς όρους, δηλώνεται με την πρόθεση προ-.

Ο ορισμός της ICF λέει, λοιπόν, ότι το coaching είναι «εταιρισμός (στενή σχέση εταίρου/συνεργάτη) με τους πελάτες με τη μορφή δημιουργικής διεργασίας που παρακινεί τη σκέψη τους και τους εμπνέει ώστε να μεγιστοποιήσουν τις προσωπικές και επαγγελματικές δυνάμεις/προοπτικές τους». Είναι στενή συνεργασία, με καθοδηγητικό ρόλο, με παροχή πρακτικά εφαρμόσιμων οδηγιών που διεγείρει, εξασκεί και εκγυμνάζει τη σκέψη οδηγώντας στην παραγωγή ιδεών, στην επίλυση προβλημάτων, στη ανάπτυξη ή βελτίωση προοπτικών κτλ.

Στη δεξαμενή της ελληνικής γλώσσας όπως την παρέχει στο Μεγάλο Λεξικό του ο Δ. Δημητράκος, αναζητήθηκαν ως υποψήφιοι όροι ρήματα και παράγωγα ρημάτων όπως: παιδεύω, παιδαγωγώ, ασκώ, άγω, οδηγώ, βοηθώ και πονώ ή σύνθετα των ρημάτων αυτών καταρχήν με την πρόθεση συν- (ως φορέα της έννοιας του εταιρισμού) και ύστερα με την πρόθεση δια- (ως φορέα της έννοιας της προσπάθειας, της διάρκειας, της διεξαγωγής και της διεκπεραίωσης). Σε αυτήν την λεξικογραφική και εννοιοσκοπική αναζήτηση συναντήθηκε και το ρήμα διαπονώ με πρώτη σημασία: επεξεργάζομαι επιμελώς, δεύτερη σημασία: παρακολουθώ μετά ζήλου και τρίτη σημασία: εξασκώ, γυμνάζω.

Η πρόταση

coach (ρήμα) -> διαπονώ (μεταβατικό όπως το προπονώ)

coaching (ενέργεια του ρήματος, γερούνδιο) -> διαπόνηση

coaching (ουσιαστικό για το αντικείμενο, πεδίο, κλάδο ή τομέα) -> διαπονητική

coach(er) (ουσιαστικό που σημαίνει τον ενεργούντα) -> διαπονητής

coachee (ουσιαστικό που σημαίνει τον υφιστάμενο την ενέργεια) -> διαπονούμενος

International Coach Federation -> Διεθνής Ομοσπονδία Διαπονητών ή
Διεθνής Ομοσπονδία Διαπονητικής

Πίνακας Κρίσης Μελών αρ. 5

Α/Α

Εξεταζόμενος ελληνικός όρος

(Αρχική εισήγηση στο ΓΕΣΥ)

Υιοθέτηση του εξεταζόμενου όρου από το Μέλος

(ΝΑΙ ή ΟΧΙ, το ΟΧΙ με αιτιολόγηση)

Άλλος προτεινόμενος όρος από το Μέλος
(με σχετική τεκμηρίωση)

α. coach (ρήμα μεταβατικό)

διαπονώ

β. coaching (ενέργεια του ρήματος, γερούνδιο)

διαπόνηση

γ. coaching (ουσιαστικό για το αντικείμενο, πεδίο, κλάδο ή τομέα)

διαπονητική

δ. coach(er) (ουσιαστικό που σημαίνει τον ενεργούντα)

διαπονητής

ε. coachee (ουσιαστικό που σημαίνει τον υφιστάμενο την ενέργεια)

διαπονούμενος

στ. International Coach Federation

1

Διεθνής Ομοσπονδία Διαπονητών

2

Διεθνής Ομοσπονδία Διαπονητικής

Καλούνται όσα μέλη της ΕΛΕΤΟ επιθυμούν, να επιστρέψουν το παρόν έγγραφο συμπληρωμένο με τις απόψεις/προτάσεις τους μέσα στην παραπάνω προθεσμία.

Για τα μέλη που έχουν εγγραφεί στο Φόρο Μελών της ΕΛΕΤΟ (ELETO Forum) το θέμα έχει τεθεί ήδη στην ιστοσελίδα: http://www.translatum.gr/forum/index.php?topic=53832.0#new και όσοι επιθυμούν μπορούν να συμμετάσχουν στη συζήτηση.

Για το ΓΕΣΥ

Κ. Βαλεοντής