Το έτος 1975 ήμουν σχετικά νέος ηλεκτρολόγος-μηχανικός με διδακτορικό και φαντάρος στην Κόρινθο. Σε μια έξοδο μετά τη λεγόμενη «βασική εκπαίδευση» -που ήταν ο ορισμός του χαμένου χρόνου-, συναντήθηκα με ένα φίλο και συνάδελφο, προγραμματιστή, ο οποίος είχε έρθει τότε από το εξωτερικό και μου ανακοίνωσε ότι σε ένα σεμινάριο που παρακολούθησε εκεί, τους είχαν περιγράψει ένα νέο ολοκληρωμένο ηλεκτρονικό κύκλωμα (IC), το οποίο δεν ήταν απλά ενισχυτής ή μνήμη ή κάτι συναφές, αλλά είχε ενσωματωμένη και «λογική» και το ονόμαζαν microprocessor.
Καθίσαμε σε ένα καφενείο και φανταζόμαστε, τι σημαντικά πράγματα θα μπορούσε κάποιος να αναπτύξει με αυτό το τσιπ. Ο συνάδελφος είχε δουλέψει στο εξωτερικό ως προγραμματιστής σε εταιρία, η οποία επεξεργαζόταν με κάτι απίθανα μεγάλα και θορυβώδη μηχανήματα, συνταγές φαρμακείων και έβγαζαν, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, πίνακες για τη διακίνηση φαρμάκων, ποιος γιατρός έγραψε και ποιος ασθενής πήρε ποια φάρμακα και πόσα εισέπραξε ο φαρμακοποιός και άλλα τέτοια, τα οποία τώρα προσπαθούν να εφαρμόσουν με δυσκολίες στην Ελλάδα - με απείρως καλύτερα τεχνολογικά μέσα...
Ο συνάδελφος ανέλαβε να αναζητήσει στην Αθήνα ένα τέτοιο microprocessor σε αντιπροσώπους μεγάλων εταιριών, IBM, Texas Instruments, Motorolla, Nixdorf κ.ά. και να κάνουμε σε πρώτη ευκαιρία δοκιμές. Όμως, πουθενά δεν υπήρχε το τσιπ και κανένας εδώ δεν ήξερε τι ήταν αυτό. Από το εξωτερικό μαθαίναμε όμως ότι διάφοροι φίλοι είχαν ήδη προμηθευτεί τέτοια chips και έκαναν δοκιμές, αλλά δεν ήθελαν να μας στείλουν μερικά δείγματα, πρώτον επειδή δεν είχαμε χρήματα να τους πληρώσουμε -τι συνάλλαγμα να έχει ένας φαντάρος;- και, δεύτερον, ίσως επειδή δεν ήθελαν να έχουν ανταγωνισμό.
Καθίσαμε σε ένα καφενείο και φανταζόμαστε, τι σημαντικά πράγματα θα μπορούσε κάποιος να αναπτύξει με αυτό το τσιπ. Ο συνάδελφος είχε δουλέψει στο εξωτερικό ως προγραμματιστής σε εταιρία, η οποία επεξεργαζόταν με κάτι απίθανα μεγάλα και θορυβώδη μηχανήματα, συνταγές φαρμακείων και έβγαζαν, ήδη από τα τέλη της δεκαετίας του 1960, πίνακες για τη διακίνηση φαρμάκων, ποιος γιατρός έγραψε και ποιος ασθενής πήρε ποια φάρμακα και πόσα εισέπραξε ο φαρμακοποιός και άλλα τέτοια, τα οποία τώρα προσπαθούν να εφαρμόσουν με δυσκολίες στην Ελλάδα - με απείρως καλύτερα τεχνολογικά μέσα...
Ο συνάδελφος ανέλαβε να αναζητήσει στην Αθήνα ένα τέτοιο microprocessor σε αντιπροσώπους μεγάλων εταιριών, IBM, Texas Instruments, Motorolla, Nixdorf κ.ά. και να κάνουμε σε πρώτη ευκαιρία δοκιμές. Όμως, πουθενά δεν υπήρχε το τσιπ και κανένας εδώ δεν ήξερε τι ήταν αυτό. Από το εξωτερικό μαθαίναμε όμως ότι διάφοροι φίλοι είχαν ήδη προμηθευτεί τέτοια chips και έκαναν δοκιμές, αλλά δεν ήθελαν να μας στείλουν μερικά δείγματα, πρώτον επειδή δεν είχαμε χρήματα να τους πληρώσουμε -τι συνάλλαγμα να έχει ένας φαντάρος;- και, δεύτερον, ίσως επειδή δεν ήθελαν να έχουν ανταγωνισμό.
Θυμάμαι που συζήταγα με άλλο φίλο, τότε υπάλληλο του ΟΤΕ, και του έλεγα για τον microprocessor, πώς θα μπορούσε να προωθήσει η αξιοποίησή του την τεχνολογία της τηλεφωνίας. Όχι αυτά τα απίστευτα που έγιναν μέσα στα επόμενα 30 χρόνια μέχρι σήμερα, αλλά αρχικές σκέψεις, να γίνει π.χ. χρονοχρέωση στα τηλεφωνήματα και να βελτιωθεί η ποιότητα των γραμμών με τα επιπλέον έσοδα, να υπάρχει διαθέσιμος ο τηλεφωνικός κατάλογος ηλεκτρονικά και άλλα σχετικά. Ο φίλος δεν ενδιαφερόταν καν να το συζητήσει, ίσως και να μην καταλάβαινε τι θα μπορούσε να βελτιωθεί: «Με μια δραχμούλα που κοστίζει (τότε) το τηλεφώνημα, τι βελτίωση μπορείς να κάνεις;», έλεγε. Είχε βολευτεί, όπως πολλοί άλλοι, με την υφιστάμενη κατάσταση και δεν ήθελε να την αλλάξει...
Πέρασε ο καιρός, ο φίλος προγραμματιστής βολεύτηκε σε μια τράπεζα, εγώ πήγα μετά το στρατό πάλι στην εκπαίδευση, όπως ήμουν στο εξωτερικό -αν και είχα προσπαθήσει να το αποφύγω- και, αμφότεροι, πήραμε τελικά σύνταξη από αυτές τις δουλειές.
Στη δεκαετία του 1980 πληροφορηθήκαμε ότι εκείνη την εποχή που ψάχναμε στην Αθήνα για έναν μικροεπεξεργαστή, κάποιοι Jobs και Wosniak, αμφότεροι Steve και ηλικιακά λίγο νεότεροί μας, είχαν κάνει στην Καλιφόρνια αυτά που σκεφτόμασταν να κάνουμε κι εμείς εδώ. Αυτοί πολύ αποδοτικότεροι, βέβαια, αφενός επειδή ήταν μάλλον ευφυέστεροι και καλύτεροι σε τεχνολογικές επιδόσεις, τις οποίες εμείς όμως δεν καταφέραμε να δοκιμάσουμε, αφετέρου επειδή είχαν ακριβώς πρόσβαση σ' αυτά που εμείς μόνο με λόγια γνωρίζαμε.
Και ιστορικά επιβεβαιώνεται, εξ άλλου, ότι οι ικανοί άνθρωποι αναδείχθηκαν, όχι στην πατρίδα τους, αλλά στην εκάστοτε αυτοκρατορική μητρόπολη· κατά τη βιομηχανική εποχή στη Βρετανία ή την κεντροδυτική Ευρώπη γενικότερα και αργότερα στην Αμερική. Και ο Jobs, με πατέρα από τη Συρία, δεν θα είχε καμιά ελπίδα να αναδειχθεί στη χώρα του, πέρα από καπάτσος έμπορος στο παζάρι ή ικανός δημόσιος υπάλληλος σε κάποιο υπουργείο - όπως και στην Ελλάδα, βεβαίως. Αλλά και ο Wosniak, από το όνομα και την εμφάνιση, μάλλον για νοτιοευρωπαίος Σλάβος δείχνει...
Τα αποτελέσματα και η ιστορία της τεχνολογίας των υπολογιστών από το 1980 και μετά είναι γνωστά! Τώρα που πέθανε ο Jobs, συζήταγα πάλι με το φίλο προγραμματιστή, τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει -και μαζί μας πολλοί άλλοι νέοι τεχνικοί-, αν είχαμε έναν κατάλληλο τεχνολογικό περίγυρο, ο οποίος ακόμα δεν υπάρχει και γι' αυτό φεύγουν και σήμερα τόσοι ικανοί συμπατριώτες μας στο εξωτερικό!
Προσθήκη 2017: Στα τέλη του 2016 μου λέει ένας παλιός συμφοιτητής και φίλος, λίγο νεότερός μου, ότι θα πάει επίσκεψη σε ένα δικό του παλιό συμφοιτητή, στη Γερμανία, τον Gerd E. Συζητώντας με το φίλο, μού είπε ότι με τον Gerd που είναι τώρα γνωστός βιομήχανος στην περιοχή του Wiesbaden και πρόεδρος του τοπικού "Βιομηχανικού & Εμπορικού Επιμελητηρίου", είχε διατηρήσει στενές σχέσεις και μάλιστα τον βοήθησε κάποτε να βρει συνεργάτες στη Θεσ/νίκη για μια βιομηχανία αυτοματισμών. Ρώτησα από περιέργεια λεπτομέρειες και ακούω έκπληκτος από τον φίλο να μου λέει ότι ο Gerd έψαχνε συνεργάτες για να φτιάξει μηχανισμούς ελέγχου με μικροεπεξεργαστές. Αυτό έγινε τα χρόνια 1977-78, αλλά δεν βρήκε ανταπόκριση στην Ελλάδα και αναζήτησε αλλού συνεργασίες.
Ρωτάω το φίλο, "Γιατί δεν με ρώταγες εμένα που έψαχνα ήδη 2-3 χρόνια πριν, ακριβώς για τέτοιες συνεργασίες;" Φυσικά, δεν ήξερε τίποτα για το ενδιαφέρον μου, ούτε εγώ ήξερα ότι κάποιος φίλος του έψαχνε για τέτοια πράγματα, τα οποία ο ίδιος δεν γνώριζε ακόμα καλά καλά. Η βιομηχανία του Gerd, την οποία διευθύνει τώρα με τα παιδιά του, είναι από τα πρώτα ονόματα στην Ευρώπη και κάνει αυτό που ονομάστηκε αργότερα "Internet of Things" (IOT) σε βιομηχανικό επίπεδο.
Πέρασαν δίπλα μας οι ευκαιρίες και δεν τις συναντήσαμε, δυστυχώς!
Απ' την άλλη μεριά, υπάρχουν και χειρότερες αστοχίες! Ο Ronald Wayne που εικονίζεται δίπλα παίζει να είναι ο μεγαλύτερος λούζερ στην παγκόσμια ιστορία.
Ήταν ένας από τους τρεις συνιδρυτές της εταιρίας Apple, με τους Jobs και Wosniak. Μόλις 2 εβδομάδες από την ίδρυση της εταιρίας και επειδή δεν εκτιμούσε τις επιχειρηματικές δεξιότητες των δύο νεότερών του συνεργατών, ήταν και αρχάριοι, πούλησε το μερίδιό του στην εταιρία που ανερχόταν τότε στο 10% του αρχικού κεφαλαίου για 800 δολάρια. Η σημερινή αξία αυτού του μεριδίου ανέρχεται σε 60 δισεκατομμύρια $ — όχι εκατομμύρια! Επιπλέον δε, μερικά χρόνια αργότερα τού ζήτησε ένας φίλος να πουλήσει, ως αναμνηστικό, το πρωτότυπο αντίγραφο της ίδρυσης της Apple. Ο Wayne το πούλησε ευχαρίστως για 500 δολάρια. Αυτό το αντίγραφο πουλήθηκε αρκετά χρόνια μετά για 1,5 εκατ. $ σε μια δημοπρασία.
Πρόσφατα έδωσε ο Wayne μια συνέντευξη για τις αναμνήσεις του από τον Jobs (μακαρίτης πλέον) και τον Wosniak που ασχολείται με την τέχνη και τη διδασκαλία τεχνολογικών θεμάτων. Ο Wayne δεν θεωρεί ότι έχασε τίποτα σπουδαίο που έφυγε από την εταιρία (60 δισεκ. $ το μερίδιό του), γιατί στη ζωή σημαντικότερο είναι η αγάπη και όχι το χρήμα. Την περίπτωση να αγαπάει τον κόσμο και τη φύση με 60 δισεκ. $ στην τσέπη δεν φαίνεται να την έλαβε υπόψη του...
Προσθήκη 2020: Η εταιρία Apple, στην οποία ο Wayne κατείχε το 10% έφτασε σε αξία 2 τρισεκ. $... Για να συνειδητοποιήσουμε, εκατομμύριο, δισεκατομμύριο, τρισεκατομμύριο. Το 10% που ήταν το μερίδιο του Wayne θα απέδιδε σήμερα 200 δισεκ. $.
Πέρασε ο καιρός, ο φίλος προγραμματιστής βολεύτηκε σε μια τράπεζα, εγώ πήγα μετά το στρατό πάλι στην εκπαίδευση, όπως ήμουν στο εξωτερικό -αν και είχα προσπαθήσει να το αποφύγω- και, αμφότεροι, πήραμε τελικά σύνταξη από αυτές τις δουλειές.
Στη δεκαετία του 1980 πληροφορηθήκαμε ότι εκείνη την εποχή που ψάχναμε στην Αθήνα για έναν μικροεπεξεργαστή, κάποιοι Jobs και Wosniak, αμφότεροι Steve και ηλικιακά λίγο νεότεροί μας, είχαν κάνει στην Καλιφόρνια αυτά που σκεφτόμασταν να κάνουμε κι εμείς εδώ. Αυτοί πολύ αποδοτικότεροι, βέβαια, αφενός επειδή ήταν μάλλον ευφυέστεροι και καλύτεροι σε τεχνολογικές επιδόσεις, τις οποίες εμείς όμως δεν καταφέραμε να δοκιμάσουμε, αφετέρου επειδή είχαν ακριβώς πρόσβαση σ' αυτά που εμείς μόνο με λόγια γνωρίζαμε.
Και ιστορικά επιβεβαιώνεται, εξ άλλου, ότι οι ικανοί άνθρωποι αναδείχθηκαν, όχι στην πατρίδα τους, αλλά στην εκάστοτε αυτοκρατορική μητρόπολη· κατά τη βιομηχανική εποχή στη Βρετανία ή την κεντροδυτική Ευρώπη γενικότερα και αργότερα στην Αμερική. Και ο Jobs, με πατέρα από τη Συρία, δεν θα είχε καμιά ελπίδα να αναδειχθεί στη χώρα του, πέρα από καπάτσος έμπορος στο παζάρι ή ικανός δημόσιος υπάλληλος σε κάποιο υπουργείο - όπως και στην Ελλάδα, βεβαίως. Αλλά και ο Wosniak, από το όνομα και την εμφάνιση, μάλλον για νοτιοευρωπαίος Σλάβος δείχνει...
Τα αποτελέσματα και η ιστορία της τεχνολογίας των υπολογιστών από το 1980 και μετά είναι γνωστά! Τώρα που πέθανε ο Jobs, συζήταγα πάλι με το φίλο προγραμματιστή, τι θα μπορούσαμε να είχαμε κάνει -και μαζί μας πολλοί άλλοι νέοι τεχνικοί-, αν είχαμε έναν κατάλληλο τεχνολογικό περίγυρο, ο οποίος ακόμα δεν υπάρχει και γι' αυτό φεύγουν και σήμερα τόσοι ικανοί συμπατριώτες μας στο εξωτερικό!
♦♦♦
Προσθήκη 2017: Στα τέλη του 2016 μου λέει ένας παλιός συμφοιτητής και φίλος, λίγο νεότερός μου, ότι θα πάει επίσκεψη σε ένα δικό του παλιό συμφοιτητή, στη Γερμανία, τον Gerd E. Συζητώντας με το φίλο, μού είπε ότι με τον Gerd που είναι τώρα γνωστός βιομήχανος στην περιοχή του Wiesbaden και πρόεδρος του τοπικού "Βιομηχανικού & Εμπορικού Επιμελητηρίου", είχε διατηρήσει στενές σχέσεις και μάλιστα τον βοήθησε κάποτε να βρει συνεργάτες στη Θεσ/νίκη για μια βιομηχανία αυτοματισμών. Ρώτησα από περιέργεια λεπτομέρειες και ακούω έκπληκτος από τον φίλο να μου λέει ότι ο Gerd έψαχνε συνεργάτες για να φτιάξει μηχανισμούς ελέγχου με μικροεπεξεργαστές. Αυτό έγινε τα χρόνια 1977-78, αλλά δεν βρήκε ανταπόκριση στην Ελλάδα και αναζήτησε αλλού συνεργασίες.
Ρωτάω το φίλο, "Γιατί δεν με ρώταγες εμένα που έψαχνα ήδη 2-3 χρόνια πριν, ακριβώς για τέτοιες συνεργασίες;" Φυσικά, δεν ήξερε τίποτα για το ενδιαφέρον μου, ούτε εγώ ήξερα ότι κάποιος φίλος του έψαχνε για τέτοια πράγματα, τα οποία ο ίδιος δεν γνώριζε ακόμα καλά καλά. Η βιομηχανία του Gerd, την οποία διευθύνει τώρα με τα παιδιά του, είναι από τα πρώτα ονόματα στην Ευρώπη και κάνει αυτό που ονομάστηκε αργότερα "Internet of Things" (IOT) σε βιομηχανικό επίπεδο.
Πέρασαν δίπλα μας οι ευκαιρίες και δεν τις συναντήσαμε, δυστυχώς!
Ήταν ένας από τους τρεις συνιδρυτές της εταιρίας Apple, με τους Jobs και Wosniak. Μόλις 2 εβδομάδες από την ίδρυση της εταιρίας και επειδή δεν εκτιμούσε τις επιχειρηματικές δεξιότητες των δύο νεότερών του συνεργατών, ήταν και αρχάριοι, πούλησε το μερίδιό του στην εταιρία που ανερχόταν τότε στο 10% του αρχικού κεφαλαίου για 800 δολάρια. Η σημερινή αξία αυτού του μεριδίου ανέρχεται σε 60 δισεκατομμύρια $ — όχι εκατομμύρια! Επιπλέον δε, μερικά χρόνια αργότερα τού ζήτησε ένας φίλος να πουλήσει, ως αναμνηστικό, το πρωτότυπο αντίγραφο της ίδρυσης της Apple. Ο Wayne το πούλησε ευχαρίστως για 500 δολάρια. Αυτό το αντίγραφο πουλήθηκε αρκετά χρόνια μετά για 1,5 εκατ. $ σε μια δημοπρασία.
Πρόσφατα έδωσε ο Wayne μια συνέντευξη για τις αναμνήσεις του από τον Jobs (μακαρίτης πλέον) και τον Wosniak που ασχολείται με την τέχνη και τη διδασκαλία τεχνολογικών θεμάτων. Ο Wayne δεν θεωρεί ότι έχασε τίποτα σπουδαίο που έφυγε από την εταιρία (60 δισεκ. $ το μερίδιό του), γιατί στη ζωή σημαντικότερο είναι η αγάπη και όχι το χρήμα. Την περίπτωση να αγαπάει τον κόσμο και τη φύση με 60 δισεκ. $ στην τσέπη δεν φαίνεται να την έλαβε υπόψη του...
